26/06/2024
Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS), ka publikuar një analizë të thelluar të titulluar "Marrëdhëniet Kosovë-NATO dhe Perspektivat për Bashkëpunim të Zgjeruar", me autore Leureta Lumi-n. Ky punim eksploron aspiratat e Kosovës për t'u bashkuar me Organizatën e Traktatit të Atlantikut Verior (NATO), duke theksuar interesin kombëtar, mbështetjen e fortë publike dhe hapat strategjikë të nevojshëm për anëtarësim.
Sipas Barometrit të Sigurisë të vitit 2022 nga QKSS, 92 për qind e kosovarëve favorizojnë anëtarësimin në NATO, me mbështetjen mes shqiptarëve të Kosovës që arrin në 99.5 për qind. Kjo mbështetje e pakrahasueshme publike thekson anëtarësimin në NATO si një objektiv kyç për sigurinë strategjike afatgjatë të Kosovës.
Roli i NATO-s në përfundimin e luftës së vitit 1999 dhe parandalimin e gjenocidit në Kosovë ka forcuar perceptimin pozitiv të saj mes kosovarëve. Zhvillimet e fundit gjeopolitike, si pushtimi rus i Ukrainës, kanë intensifikuar urgjencën e Kosovës për t'u bashkuar me NATO-n, veçanërisht duke pasur parasysh mosmarrëveshjet e pazgjidhura me Serbinë.
Pavarësisht sigurisë së ofruar nga misioni KFOR i NATO-s, marrëdhëniet politike mes NATO-s dhe Kosovës kanë parë pak përparim që nga viti 2016. Analiza e Lumi-t shqyrton dinamikat komplekse të marrëdhënieve NATO-Kosovë, duke paraqitur sfidat dhe rrugët e mundshme për Kosovën për të përmirësuar bashkëpunimin dhe arritur anëtarësimin.
Rekomandimet kyçe përfshijnë:
1. Forcimi i Përpjekjeve Diplomatike: Intensifikimi i iniciativave diplomatike për të siguruar njohje dhe mbështetje më të gjerë ndërkombëtare nga anëtarët e NATO-s. Angazhimi në dialog për të adresuar shqetësimet e vendeve që nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.
2. Përshpejtimi i Reformave të Mbrojtjes dhe Sigurisë**: Zbatimi i reformave të gjithanshme në sektorët e mbrojtjes dhe sigurisë. Vazhdimi i zhvillimit të Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) për të përmbushur standardet e NATO-s për ndërveprueshmëri dhe profesionalizëm.
3. Përmirësimi i Pjesëmarrjes në Programet e NATO-s: Ndjekja aktive e pjesëmarrjes në programin e Partneritetit për Paqe (PfP) të NATO-s dhe angazhimi me Planin e Veprimit për Anëtarësim (MAP). Krijimi i një Qendre Ekselence të NATO-s në Kosovë të fokusuar në operacionet e kërkim-shpëtimit për të avancuar kontributet e saj brenda aleancës.
4. Shfrytëzimi i Partneriteteve Strategjike: Angazhimi me qendrat e ekselencës së NATO-s dhe ndjekja e partneriteteve strategjike me shtetet anëtare të NATO-s për të përmirësuar aftësitë mbrojtëse të Kosovës dhe rrugën e saj drejt integrimit të plotë në NATO.
Vendndodhja strategjike e Kosovës në Evropën Juglindore, përkushtimi i saj ndaj vlerave demokratike dhe përpjekjet proaktive në nxitjen e paqes dhe stabilitetit e bëjnë atë një kandidat të fortë për anëtarësim në NATO. Anëtarësimi në NATO jo vetëm që do të përmirësonte sigurinë e Kosovës, por edhe do të kontribuonte në paqen dhe stabilitetin rajonal, duke theksuar rëndësinë e zgjidhjes së konflikteve përmes dialogut dhe diplomacisë.
Ky punim ofron një udhërrëfyes të plotë për aspiratat e Kosovës në NATO, duke theksuar nevojën për përkushtim të vazhdueshëm, reforma strategjike dhe angazhim të fuqishëm ndërkombëtar për të arritur këtë objektiv kombëtar të rëndësishëm.
Raportin e plotë mund t'a gjeni këtu: Shqip dhe Anglisht
Rreth autores:
Leureta Lumi është hulumtuese në Qendrën Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS) me përvojë të gjerë në siguri, të drejta të njeriut, të drejtën ndërkombëtare dhe menaxhment. Ajo ka punuar me zyrtarë të lartë qeveritarë dhe partnerë ndërkombëtarë, duke kontribuar në proceset vendimmarrëse dhe në nxitjen e bashkëpunimit mes Kosovës dhe komunitetit ndërkombëtar.
