20/07/2023
Prishtinë, 20 korrik 2023: Në përgatitje për Forumin e ardhshëm të Shoqërisë Civile të Tiranës dhe Think Tanks të Samitit të Procesit të Berlinit që do të mbahet në Tiranë, Shqipëri, ekspertët rajonalë, politikëbërësit dhe palët e interesuara u mblodhën sot në Prishtinë, Kosovë, për të adresuar sfidat dhe mundësitë për forcimin e bashkëpunimit të sigurisë në Ballkanin Perëndimor.
Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS) është ftuar nga Fondacionet e Shoqërisë së Hapur - Ballkani Perëndimor (OSF-WB), ELIAMEP dhe CDI për të udhëhequr procesin e konsultimit dhe për të zhvilluar një dokument politikash me rekomandime të zbatueshme për Grupin Tematik të Punës për Sigurinë dhe Gjeopolitikën, me fokus në bashkëpunimin rajonal të sigurisë në Ballkanin Perëndimor.
Për këtë qëllim, QKSS organizoi me sukses tre takime konsultative online, duke mbledhur një grup të ndryshëm ekspertësh nga rajoni. Kontributet e ekspertëve kanë qenë të rëndësishme në formulimin e rekomandimeve për të nxitur bashkëpunimin rajonal të sigurisë në Ballkanin Perëndimor.
Në vazhdim të kësaj përpjekjeje, QKSS organizoi sot një tryezë të rrumbullakët në Prishtinë, Kosovë, ku ekspertët rajonal u thelluan në çështjet urgjente të bashkëpunimit rajonal të sigurisë. Shefi i Zyrës së BE-së në Kosovë, Ambasadori Tomáš Szunyog, theksoi rëndësinë e luftimit të dezinformatave, promovimit të sundimit të ligjit dhe sigurimit të pronësisë rajonale të iniciativave të sigurisë. Për më tepër, ambasadori Szunyog theksoi rolin jetësor që luan shoqëria civile në lehtësimin dhe rritjen e bashkëpunimit rajonal në Ballkanin Perëndimor. Znj. Arbana Pasholli, deputete e Kuvendit të Maqedonisë së Veriut, theksoi rëndësinë e bashkëpunimit dhe integrimit për afrimin e rajonit me Bashkimin Evropian (BE). Znj. Lura Limani, drejtoreshë ekzekutive e Fondacionit Kosovar për Shoqëri të Hapur (KFOS), nënvizoi se integrimi rajonal është thelbësor për zhvillim dhe demokraci, duke theksuar nevojën e pjesëmarrjes së shoqërisë civile në Procesin e Berlinit dhe shfrytëzimin e kapaciteteve të rajonit për forcimin e bashkëpunimit.
Ramadan Ilazi dhe Adelina Hasani, hulumtues në QKSS, prezantuan gjetjet nga konsultimet online, duke theksuar se pushtimi rus i Ukrainës ka krijuar një moment të ri për procesin e integrimit evropian të Ballkanit Perëndimor. Megjithatë, vendet në rajon ende nuk e kanë përqafuar plotësisht këtë mundësi. Ata theksuan gjithashtu se Ballkani Perëndimor përballet me kërcënime nga ndikimi i huaj keqdashës, i nxitur nga aktorë shtetërorë dhe joshtetërorë, duke shfrytëzuar shpesh korrupsionin e organizuar, sundimin e dobët të ligjit dhe mungesën e përkushtimit ndaj normave demokratike. Sidomos, situata në Kosovë dhe Serbi, si dhe në Bosnje dhe Hercegovinë, paraqet sfidën më të rëndësishme për paqen dhe sigurinë në rajon. Adresimi i normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është kritik për stabilitetin rajonal.
Ramadan Ilazi theksoi se përderisa vullneti politik mbetet thelbësor për bashkëpunimin rajonal të sigurisë, vëmendje e barabartë duhet t'i kushtohet përpjekjeve operacionale për të arritur rezultate të prekshme. Duke njohur natyrën transnacionale të kërcënimeve, ai theksoi rëndësinë e përgjigjeve të koordinuara dhe u kërkoi vendeve të Ballkanit Perëndimor që të përafrojnë politikat e tyre me Rregulloren e BE-së 2019/452, Rregulloren e Investimeve të Huaja Direkte (FDI), duke racionalizuar nismat rajonale të sigurisë për përmirësimin e performancës dhe bashkëpunimit.
Adelina Hasani theksoi se ndikimi keqdashës i huaj shpesh mbështetet në fushata dezinformuese dhe propagandë për të shtrembëruar diskursin publik dhe për të manipuluar perceptimet. Në këtë kontekst, ajo theksoi nevojën e bashkëpunimit midis vendeve për t'u mbrojtur në mënyrë efektive kundër kërcënimeve të sigurisë kibernetike.
Vështrimet e marra nga diskutimet e tryezës së rrumbullakët do të kontribuojnë në një dokument gjithëpërfshirës të politikave me rekomandime të prekshme për avancimin e bashkëpunimit rajonal të sigurisë. Ky punim do të prezantohet në samitin e ardhshëm të Procesit të Berlinit në Tiranë në fund të këtij viti.
